Podretz cremar os libros y vedar-los. Podretz furtar todas as parolas que cullen os diccionarios. Podretz sinyalar-me con o dido por charrar en ista fabla. Pero nunca podretz fer callar a mía voz […] Porque no podretz evitar que sienta o mío corazón, porque no podretz evitar que o mío esmo chile, que contine pensando en aragonés, que contine soniando en aragonés.
Son os versos d'o poema de Lucía López, musicado por Poble Nostrum, una choven banda de punk rock d'o Matarranya y una d'as 20 que participan en o quinto disco 'O Zaguer Chilo', o proyeuto de l'Asociación Cultural Nogará-Religada pa defender y difundir l’aragonés a traviés d'a mosica, con l’obchectivo de "fer vistera la luenga aragonesa de vez que se normaliza lo suyo emplego cutiano".
Dende 2017, en cada edición d’O Zaguer Chilo han participau 20 grupos d’a nueva scena mosical d’Aragón y en aragonés, plegaus dende totas as comarcas. Y totz ells y ellas fendo a suya mosica en luenga aragonesa, dende o pop, rock y punk pasando por o rap y electronica dica o folk y flamenco.
15 d'as 20 collas implicadas iste anyo actuoron en a presentación en dreito d'o disco ‘O Zaguer Chilo 5’. Un acto conduciu por Silvia Cebolla (Charrín Charrán) y Guillermo Gorria (Cachito Show) que se celebró o pasau sabado, 9 d'octubre, en a plaza de San Bruno de Zaragoza, en o primer día d'os Pilars ‘No Pilars’.
🔴 Presentación d'o disco 'O zaguer chilo 5'. La mosica en aragonés y en directo torna a Zaragoza gracias a lo treballo de @AC_Nogara y 20 collas con 20 temas
📢 L'aragonés ye bien vivo#Pilar21 #noFiestas#noPilars21
ℹ️ https://t.co/4rTrJuaqbt pic.twitter.com/340sO5Q2YQ— Iker G. Izagirre (@igoiz17) October 9, 2021
Con puntualidat, y con dos temas por cada banda, por o escenario de San Bruno puyoron Ana Diáfana e Iñaki Zuazu, Jesús Viñas, Sutra, El Galgo, Komando Komare, Idoipe, Selene, Huevos Belgas, FurElGuti, Vinomán, Elem y Los Ases del Jiloca.
🎶 Poble Nostrum, punkrock desde Vall de Roures en 'O Zaguer Chilo'#Pilar21 #noFiestas#noPilars21 pic.twitter.com/rjMraGTyAE
— Iker G. Izagirre (@igoiz17) October 9, 2021
Una nueit de reivindicación por l'aragonés, que se zarró con o rap feminista y combativo de Chata Flores, os ya mencionaus Poble Nostrum y o "debut" d'uns veteranos, a los cuals i eba ganas de veyer en dreito, Brutus M3 que chiloron alto y claro "No a la mina de Borobia".
🎶 Brutus M3 se estrena en directo en 'O Zaguer Chilo': "No a la mina de Borobia"#Pilar21 #noFiestas#noPilars21
ℹ️ Aquí la entrevista que les hizo @DiegoMRoig publicada en @arainfonoticias: https://t.co/k1ilgVWsWD pic.twitter.com/ybMPVSViGZ— Iker G. Izagirre (@igoiz17) October 9, 2021
Cumbiazepam, Celino Gracia, Les Conches Velasques, Tritón Jiménez, y una d'as propuestas más interesans d'a escena autual, Columna, totas ellas ausens en San Bruno, completan a lista de 20 bandas de ‘O Zaguer Chilo 5’. Un proyeuto que se mantiene vivo en o tiempo, con más fuerza si cabe en cada edición, y que reconoxe a labor de tota a chent que luita día a día per l'aragonés en o nuestro chicot país.
Y como remate un recordatorio pa totas aquellas personas intresadas en mantener viva ista luenga, y que como o que escribe ista cronica, no la charran con fluidez: apuntar-se a los cursos que cada anyo organiza Nogará. D’a tierra saldrán as flors que con o suyo silencio charrarán iste idioma con as suyas colors.