Un pais amagau, una luenga amagada

Fuente: Purnas en o zierzo Ye tan poco cutiano que quan que amaneixe bella noticia sobre l’aragonés (ni charramos de en aragonés) en un meyo de comunicación que no siga Arredol pareixe que o mundo s’atura. Heraldo d’Aragón feba l’atro diya un reportache sobre as luengas que s’emplegan en twitter, y meteba que l’aragonés no fa más d’o 3% d’os tuitz. O titular yera curioso, tenendo en cuenta o poco caso que fa lo propio Heraldo a l’aragonés, fueras d’un articlet os domingos y bells titulars capciosos quan s’aprebó a lei de luengas. Deciban: “En Twitter no se habla aragonés”. …

Fuente: Purnas en o zierzo

Ye tan poco cutiano que quan que amaneixe bella noticia sobre l’aragonés (ni charramos de en aragonés) en un meyo de comunicación que no siga Arredol pareixe que o mundo s’atura. Heraldo d’Aragón feba l’atro diya un reportache sobre as luengas que s’emplegan en twitter, y meteba que l’aragonés no fa más d’o 3% d’os tuitz. O titular yera curioso, tenendo en cuenta o poco caso que fa lo propio Heraldo a l’aragonés, fueras d’un articlet os domingos y bells titulars capciosos quan s’aprebó a lei de luengas. Deciban: “En Twitter no se habla aragonés”.

O titular ye falso, claro, porque si que se’n charra. Prou que no se’n charra tanto como o castellan u lo catalán, pero “no se habla” quiere dicir zero, y ixo no ye verdat. Pero no quiero charrar d’ixe articlo, sino d’o que s’amaga dezaga ixe titular.

Quan bella cosa no existe no cal para cuenta en ella. Ixo ye asinas. Por ixo, un d’os argumentos emplegaus contra la lei de luengas, u contra cualsiquiera prebatina de fer bella cosa en aragonés, ye ixe tan zaragozano de “pues yo he estado mil veces en el Pirineo y jamás he escuchado a nadie hablar aragonés“. U catalán alli a la marguin dreita d’o país. Si una luenga no existe y si no bi ha fablants no cal lechislar, no cal protechir, no cal espardir, no cal refirmar.

Pero l’aragonés existe, y o catalán tamién. Atra cosa ye que os meyos que mos han tocau en suerte y a situgación de diglosia en totz os lugars, faigan que muitos aragoneses, y ye verdat, nunca no han sentiu charrar en aragonés u en catalán. Por eixemplo, en Aragón TV buena parti d’a programación ye adedicada t’amostrar lugars y dar presencia a la chent que i vive. O Sin ir más lejos d’o maitín, os reportaches d’Aragón en Abierto, o sobrebuen programa de Pequeños pero no invisibles… Tota ixa programación da presencia a l’Aragón que no ye Zaragoza, u que no ye urbano en cheneral. Pero mos amuestra tot? Prou que no. A gran mayoría d’os testimonios, la quasi entera totalidat d’as declaracions d’os habitants de lugars como Arens de Lledó, Echo, Beseit u Benás son en castellano. Una gran ocasión desaproveitada ta que os que “nunca no han sentiu que se charre aragonés u catalán” hesen puesto veyer a riqueza cultural que suposa tener un país con tres luengas.

Mos amagan ixa parti d’o país. O país amagau que pervive chunto y baixo lo castellano u la jota. As cosas que no esisten no cal controlar-las, lechislar-las, cusirar-las. Pero encara asinas, amagaus d’o mainstream aragonés, ixe atro país contina vivindo y creixendo. Gracias, como siempre, a la voluntat ciudadana. D’a chent como Juan Pablo Martínez u Santi Paricio que continan creyando ferramientas ta espardir l’aragonés en o rete, por eixemplo. D’a chent d’os lugars que contina charrando a os fillos suyos. D’a chent que s’aima una luenga chicota y no tien intincion de deixar que muera.

Ta ixo, encara que no solo, Internet ye un arma important. Tan important, que encara que en o mainstream aragonés muitas cosas pasen á amagatons, en atros puestos, en atras luengas, en atras realidatz, o triballo que fa muita chent por l’aragonés si que tien importancia. Y si no, leigan a entrevista que han feito a Juan Pablo Martínez y Santi Paricio Kevin Scannell d’Indigenous Tweets. Una chent que sape que, encara que l’Heraldo diga que no, en Internet, en Twitter, en Facebook y en os blogs, se’n charra aragonés.

With an estimated 10,000 native speakers, it is in a much more precarious position than its neighbors Catalan and Basque. Nevertheless, there is a vibrant online Aragonese community that is working hard to develop free and open source resources to support and help revitalize the language. One notable example is the tremendous volunteer effort that has gone into developing the Aragonese Wikipedia; weighing in at 25,000+ articles and 2.5 million words, it is believed to be the largest Wikipedia of any language, per number of native speakers.

Jorge Romance en Purnas en o zierzo

Este sitio web utiliza cookies para que usted tenga la mejor experiencia de usuario. Si continúa navegando está dando su consentimiento para la aceptación de nuestra política de cookies, pincha el enlace para más información.

ACEPTAR
Aviso de cookies