ARREDOL | Entre o 18 y o 22 de chunio, a Val de Chistau contará con bells visitants aragonesofablants de difuera d’a Val. Serán estudiants d’aragonés que, intresaus por a luenga, s’apunten t’a Trobada que se ye organizando ta ixos diyas y que mirará de que toda l’alumnalla que i asista pase os cinco diyas vivindo nomás en luenga aragonesa.
A trobada conta con arrienda actividatz t’afundar en o conoiximiento d’a luenga. De maitins se ferán clases tanto d’aragonés estandar, como d’a suya variedat chistabina. Os organizadors demandan a qui se i apunte un compromís d’haber estudiau bell poquet d’a variedat chistabina de l’aragonés ya que “a experiencia nos diz que ye más sencillo fer pacha con ells [os chistavins] quan femos os posibles per acercar o nuestro charrar a o parlache d’a zona”. De tardes, bi habrá actividatz como procheccions de videos u un taller de teatro.
Antimás, o sabado s’ha presto una cursa por a redolada, de man d’a Colla Fernando-Ferrer de Nogara, a on que s’explicarán bells aspectos d’os animals y plantas que i viven. Dimpués d’a chenta, representants d’as asociacions Fablans y Nogara explicarán os suyos prochectos y se ferá un debat sobre si “ye posible vivir en aragonés”. A chornada rematará con a prochección d’o curtometrache “Cosetas d’adentro”, presentau por a suya directora, y a posibilidat d’ir de borina ta Sant Chuan.
En ixe mesmo lugar, se i fa o domingo lo Dia d’a Cultura Chistabina con actuacions, una muestra de vestuache y trobada d’artesanos, entre atras actividatz, por lo que os estudiants aprofeitarán t’asistir-ie y continar integrando-se en a Val.
Dende a organización se demanda que os asistents tiengan “conoiximientos basicos d’aragonés” y que charren en aragonés tot lo tiempo que dure a trobada. “Tenemos a resta de l’anyada pa charrar en castellano”, remeran. Tamién cal trayer “rasmia pa aprender” y deixar-se en casa “o miedo de trafucar-se”. “Totz nos hemos entivocau muitas vegadas y no pasa cosa. Cal tener una actitut positiva! Asinas ye como s’aprende”, animan.
O pre d’os cinco diyas de trobada lo meten en 135 euros ta poder pagar as casas rurals y as chentas que se ferán. Con tot y con ixo, t’a chent que no pueda pagar-lo, s’ufren a mirar alternativas ta que dengún se quede sin participar-ie.
En a presentación d’a trobada, que se puet descargar en iste vinclo, os organizadors dicen: "A ormino nos trobamos con que s’ha feito muito por a recuperación d’a nuestra luenga en as zaguers quaranta anyadas, pero con tot y con ixo encara bi ha una ripa de faina por fer. Un punto fundamental que encara no hemos puesto superar y que cal fer un poder firme pa conseguirlo ye que os fablants patrimonials no charran con os neofablants. Ye verdat que ista afirmación ye simpla, y que a-saber-la chent d’os lugars charra con chent que ha aprendiu en as escuelas d’aragonés, y por ixo cal fer un poder por amanar-nos t’os lugars y fer pacha entre totz. Si en somos poquetz y amás no charramos ni entre nusatros, o futuro ye fosco. Cal conoixernos y viyer que tampoco no somos tan esferents os unas d’os atras”.